News

Digitalizacija kolekcije i stvaranje hibridnog muzeja

02.07.2021

Aleksandra Lazar |

Tokom 2019-2021. Wiener Art započinje muzeološku digitalizaciju kolekcije koja je sada dostupna na sajtu, šireći znanje o radovima i umetnicima kolekcije i pružajući mogućnost stručnih i strateških umrežavanja sa institucijama kulture u zemlji i regionu. U cilju stvaranja pluralističke kolekcije za budućnost, Wiener Art kolekcija dopunjena je najsavremenijim formama stvaralaštva (performans, instalacije, VR, nematerijalna i participatorna umetnost). Ovo proširenje prati prirodni sled savremene umetnosti i sve veći broj umetničkih aktivnosti i medija, sa ciljem stvaranja komprehensivne slike savremenog stvaralaštva u Srbiji.

Wiener Art je prva značajna kolekcija u Srbiji koja kontinuirano otkupljuje performans: Posle inicijalnih akvizicija foto-dokumentacije akcija Vladana Radovanovića, Zorana Popovića i grupe Dei Leči, otkupljen je početkom 2020. šestočasovni performans “Am I?” Ivane Ranisavljević, jedne od naših najznačajnijih umetnica međunarodne reputacije, uz celokupnu arhivsku dokumentaciju i pravo reperformansa. Performans “Am I?”, izveden na Kalemegdanu u Beogradu 2015. godine kao prvi deo trilogije izvedene u sklopu međunarodnog projekta “Baustelle: Balkan Temple”. Tokom 2021. otkupljen je i drugi deo trilogije, “Average human”, takođe šestočasovni performans, izveden u Cirihu 2015 godine. 

Ambijentalna instalacija Ivane Ivković, “When I went to that house of pleasure (Amuse me)”, 2018-19. takođe je prvi rad takve vrste koji je otkupljen za kolekciju 2019. godine. Ovaj singularni rad sastoji se iz 22 skulpture, 8 crteža, dva zvučna zapisa i šest zvučnika, mikrofona i unikatno tkanog tepiha, postavljenih u prostor po preciznim instrukcijama umetnice, i predstavlja vrhunski primer imerzivnog prostornog rada tipičnog za njeno zrelije stvaralaštvo.

Istovremeno sa digitalizacijom kolekcije započinje se rad na stvaranju kolekcije VR radova, sa težnjom da se ispita mogućnost predstavljanja i dokumentovanja imerzivnih interdisciplinarnih, performativnih i efemernih radova. Kolaborativni proces između umetnika, kustosa i programerskog tima započeo je još u avgustu 2019, a od januara 2020. smo kroz seriju radionica započeli istraživanje stvaranja radova kroz nove medije — i to ne postojećih radova skeniranih za VR prostor već produciranih samo za VR. Generacijski raspon umetnika koji su učestvovali u projektu je od 23 do 87 godina, a učestvovali su naši najznačajniji umetnici koji su dosadašnjim radom pokazali zainteresovanost za humanizam, tehniku i nauku: Vladan Radovanović, Ivana Ivković, Ivana Ranisavljević, Nadežda Kirćanski, Mia Ćuk, Olivera Parlić, Nevena Nešović i Nikola Radosavljević. Usled eksperimentalne i dijaloške prirode procesa do sada su kompletirana dva VR ambijenta, dok su ostali u različitim fazama razvoja. (Više o procesu može se pročitati u tekstu Aleksandre Lazar Wiener Art: stvaranje elastične kolekcije.)

Dva rada koji su u potpunosti završeni su “#R.I.P. VR” (2017-2020) Nadežde Kirćanski i “Arhiva unatrag VR” (2017-2020) Mie Ćuk. “#R.I.P.” je ambijentalna instalacija otkupljena za kolekciju a potom rekoncipirana kao VR tokom 2020. Ambijent ove VR instalacije ne oslanja se na skeumorfsku (rekonstruisanu galerijsku) postavku rada, već kreira potpuno novi ambijent (deep fake), koji Kirćanski osmišlja sa namerom da proširi i dodatno rasloji doživljajno iskustvo instalacije. Instalacija “Brod je iznutra potonuo” (2017) Mie Ćuk sačinjena je od fragmenata arhivskog materijala koji preispituju trajnost i održivost fotografskog prikaza. Otkupljen za kolekciju 2019. godine, rad je produciran za VR tokom 2020. prateći interesovanje umetnice za modifikaciju kontekstâ i značenjâ kroz kopiranje, umnožavanje, zamrzavanje i produžavanje vremena, pretvarajući fotografiju u vremenski medij. Rad “Arhiva unatrag VR” je prva kolaborativna produkcija ovakve vrste u Srbiji, gde je umetnica nastavila filozofski i istraživački rad na konceptu, efektivno izlazeći iz formata instalacije u dimenziju vremena i virtuelnog prostora.

Svim ovim radovima zajednička je eksperimentalna metodologija i istraživanje, što je omogućila Wiener Art kolekcija. Stvarajući mogućnost za nove produkcije i akvizicije, Wiener Art ujedno stvara proširene nivoe komunikacije sa stručnom javnošću i najširom publikom. Kolekcija i dalje ima samo jedan cilj: da predstavi najkvalitetnije radove savremene srpske umetnosti što široj publici i samim tim stimuliše stvaralaštvo. Način na koji će se kolekcija dalje rasti zavisi u velikoj meri od daljih kolaboracija sa umetnicima, teoretičarima, kustosima i publikom, čemu se svesrdno nadamo.