U novom prostoru kreativnog Distrikta u Novom Sadu, u okviru nеdеljе vizuеlnе umеtnosti na ovogodišnjеm šеstom Kalеidoskopu kulturе, 30. septembra u 19 časova otvara se reprezentativna izložba „Na putevima srpske umetnosti 1923-2023: od Konjovića do Marine Abramović “. Nakon svečanog otvaranja, međunarodno afirmisan umetnik Balint Sombati će izvesti performans “Na liniji” , a biće prikazan i video rad novosadskog umetnika Dragana Vojvodića “Distorzija organizma”. Povod za realizaciju ove izložbe su dve godišnjice: sto godina postojanja industrijskog nasleđa Distrikta koji je transformisan u značajno kulturno središte Novog Sada i 125. godišnjica od rođenja velikog srpskog slikara Milana Konjovića. Izložba traje do 28. oktobra, 2023. godine. Pratićе jе niz zanimljivih prеzеntacija, razgovora, projеkcija i drugih programa posvеćеnih srpskoj umеtnosti dvadеsеtog i počеtka ovog vеka. Autor koncepta i kustos izložbe je likovni kritičar Sava Stepanov, koji je postavku ove izložbе zamislio kao jedan mogući pogled na najznačajnija zbivanja i umetničke ličnosti koje su obeležile srpsku modernu umetnost tokom proteklih sto godina.
U skladu sa temom izložbe, na molbu galerije Bel Art iz Novog Sada, Wiener Städtische osiguranje je ustupilo deo svoje kolekcije. U okviru izložbe biće prikazano 29 umetničkih dela 12 autora iz Wiener Art kolekcije savremene srpske umetnosti Wiener Städtische osiguranja. Deo Wiener Art kolekcije koji će biti izložen na ovoj izložbi:
Vladan Radovanović dela Fijo-tan-bl I-III ,1957. i delo Fotografija fotografskog papira razvijena na istom papiru,1977. ; Dei leči (Bora Vitorac, Dragan Pavlov) dela Tumač tišine,1960. , Tumač tišine ,1957. i delo Spomenik, 1958. ; Ana Bešlić delo Dvobojna skulptura 38 ,1973. ; Milica Tomić delo Duga devetka I-III, 1995. ; Srđan Apostolović delo Brutal sempler Conflic Master, 1995. ; Neša Paripović delo Autoportreti I-IV, 1989. ; Zoran Popović delo Axiomi I-VIII, 1972. ; Gera Urkom delo Molitva, 2014. ; Raša Todosijević delo Was ist kunst Marinela Koželj?,1976/2023. ; EKIPA 23 – Jugoslav Vlahović delo Merenje I-II, 1970. i Mileta Prodanović delo Crne mandrole I, 1993. omogućiće jasniju sliku likovno-umetničkih specifičnosti stvaranja u periodu druge polovine dvadesetog veka i doprineti kvalitetnijoj reprezentativnosti izložbe.
Izložba je podeljena na pet segmenata koji su određeni društvenim ambijentom, ali i likovno-umetničkim specifičnostima i biće predstavljena u šest zasebnih prostora u okviru Distrikta. Prvi deo izložbe markira period od dvadesetih godina prošlog veka i pojave zenitizma, kao našeg autentičnog doprinosa internacionalnoj avangardi, te razvoj modernog srpskog slikarstva do početka Drugog svetskog rata – od kratkotrajnog ali značajnog kubizma kojim je u našem slikarstvu uneta drastična promena shvatanje slike i njenog bića do ekspresionizma između dva rata. U tom segmentu izložbe se prezentuju dela velikana naše umetnosti Save Šumanovića, Milana Konjovića, Petra Dobrovića, Jovana Bijelića, Ivana Radovića, Marka Čelebonovića, Stojana Aralice, Milene Pavlović Barili, Ivana Tabakovića i drugih. Posleratna previranja u srpskoj umetnost (od 1945. do kraja 60-tih) biće predstavljena kroz dela nove generacije umetnika koja će ustanoviti “estetski modernizam” i uvesti srpsku (i jugoslovensku umetnost) u evropske umetničke tendencije, kao što su članovi “Zadarske grupe” (Mića Popović, Petar Omčikus, Bata Mihajlović, Kosa Bokšan i dr), članovi “Decembarske grupe” (Lazar Vozarević, Zoran Petrović, Miloš Bajić, Miodrag B. Protić, Stojan Ćelić i dr.), Boško Petrović i drugi. Tih godina na sceni je i izuzetna generacija skulptora (Olga Jevrić, Ana Bešlić, Olga Jančić, Jovan Soldatović, Nandor Glid). Potom se javljaju zagovornici enformela (Filo Filipović, Mića Popović, Vera Božičković, Šilja Todorović, Branko Protić, Ač, Bogdanka Poznanović) a zatim i nekoliko zagovornika stavova “novih tendencija” (posle enformela) kao što su Mira Brtka, Milena Čubraković, Aleksandar Tomašević, Damnjan i dr). Još tokom ranih šezdesetih i sedamdesetih u srpskoj umetnosti se pojavljuju pokreti obnove slike i nove figuracije započete idejama grupe Medijala (Leonid Šejka, Vladimir Veličković, Dado Đurić i dr), transformisana u pop-artističke stavove Dušana Otaševića. Nova figurativna umetnost je potom bila izuzetno prihvaćena od tada mladih umetnika poput Milana Blanuše, Dragana Mojovića, Aleksandra Cvetkovića i drugih. Veliki rez u našoj umetnosti je napravljen krajem šezdesetih i tokom sedamdesetih godina prošlog veka kada nastupaju akteri tzv. “nove umetničke prakse” i konceptualne umetnosti a na izložbi će biti zastupeljena dela čuvene beogradske grupe umetnika u kojoj su bili Marina Abramović, Raša Teodosijević, Era Milivojević, Neša Paripović, Zoran Popović i Gergelj Urkom i članova subotičko-novosadske grupe Bosch+Bosch (Sombati Balint, Slavko Matković, Atila Černik, Laslo Salma, Laslo Kerekeš i Katalin Ladik), Bogdanke Poznanović i članove novosadskih Grupa KOD (Slavko Bogdanović, Miroslav Radojčić, Miroslav Mandić, Slobodan Tišma, Peđa Vranješević) te grupe E KOD (Kopicl). Postmodernistička umetnost osamdesetih u predkrizno jugoslovensko doba, donosi pokret “nove slike” sa neoekspresionističkim slikarstvom koje predvode “preobraćeni” konceptualista Laslo Kerekeš, te Mileta Prodanović, Destil Marković, grupa Alter imago i vajar Mrđan Bajić. U poslednjoj deceniji dvadesetog veka dešavaju se aktivistički pokreti, obavljaju se modernistički principi naročito izraženi u “novoj skulpturi” . Posebnu figuru u ovom pokretu predstavlja Zvonimir Santrač sa svojim monumentalnim instalacijama. Poslednji segment izložbe posvećen je umetnosti posle 2000. godine kada u srpskom društvu dolazi do tranzicijskih promena. Istovremeno, pojavila se i tranzicija unutar same umetnosti – od klasičnih ka novim tehnološkim medijima istražuju se nove umetničke mogućnosti digitalne, tehnološke i ekranske slike…
